Tiền ở đây chúng tôi hiểu là tiền thu vào đầu năm học hoặc tiền xã hội hóa và nói chung tiền do nhà trường hoặc phụ huynh học sinh đứng ra thu và chi.​Trước hết, chúng ta cần khẳng định ngay : không hạn chế mà còn khuyến khích, đôi khi mong cho số tiền thu được càng nhiều càng tốt, càng giúp ích cho nhà trường và hỗ trợ cho giáo dục được phát triển toàn diện. Thực tế hiện nay số tiền chi cho lương của giáo viên chiếm tới trên 80% tổng số tiền của toàn ngành, nghĩa là số tiền còn lại quá nhỏ, chỉ khoảng 15% để chi cho các hoạt động chuyên môn trong các nhà trường. Chúng ta đang triển khai Chương trình giáo dục mới, rất khác cách tiếp cận của Chương trình giáo dục cũ. Dạy học sinh để các em phát triển năng lực bản thân chứ không chỉ truyền đạt kiến thức khô cứng như cách học, cách dạy theo phương pháp cũ. Chỉ cần một cái bàn với một chỗ ngồi cho học sinh cùng phấn trắng bảng đen là giáo viên sẽ hoàn thành việc truyền giảng đầy đủ kiến thức cho các em.​Dạy học đổi mới ngày nay là dạy học sinh cách học, dạy học thông qua hoạt động và thông qua hướng dẫn cho học sinh làm. Đặc biệt dạy học qua thực hành, trải nghiệm hay qua tích hợp là nét đặc trưng của dạy học đổi mới ngày nay.

Rõ ràng, để đạt mục tiêu đổi mới giáo dục, chúng ta phải có tiền, nếu không nói là nhiều tiền để giúp các cơ sở giáo dục tổ chức tốt dạy học theo mục tiêu mới.​Khi nhà nước dành kinh phí chi cho hoạt động chuyên môn còn hạn hẹp thì tận dụng nguồn thu từ xã hội là cứu cánh cho các nhà trường. Vấn đề đặt ra là thu tiền làm gì, cách thu như thế nào và quản lý quá trình chi theo quy trình ra sao ? để tránh “tham nhũng vặt”, lạm thu hay nguy hiểm hơn là vướng vào lao lý, là điều chúng ta cần bàn một cách thấu đáo.​Các cấp quản lý đều đã ban hành khá đầy đủ văn bản hướng dẫn các trường thu chi theo quy định chung. Tuy nhiên, việc giám sát và điều chỉnh các văn bản nhằm đảm bảo tính khả thi khi vào thực tiễn lại ít chú ý, thậm chí bỏ mặc, thờ ơ kiểu văn bản được “làm trong phòng lạnh” hay “khi cho chân gầm bàn”.

Chính vì vậy những sai sót trong hoạt động thu, chi ở các nhà trường vẫn tiếp tục tái diễn, nhất là dịp vào đầu năm học.​Chúng ta cần tổ chức thu, chi tiền của phụ huynh theo nguyên tắc Dân chủ-Công khai và có Quy trình. Vì thế, các trường nên làm theo các bước thu, chi như sau:

➢ Làm rõ mục đích thu. Hiệu trưởng cần coi trọng và dành thời gian thỏa đáng cho bước thực hiện này. Nên tổ chức hội nghị phụ huynh quy mô lớp để thảo luận từng hạng mục thu và phân tích kỹ thu nhằm mục đích gì? Có thiết thực và có cấp thiết không? Tránh thu tiền để chi cho việc “viển vông” hay có ý “chơi trôi”, tập trung chi cho hoạt động chuyên môn. Nên có ý kiến của cơ quan tài chính cấp trên để đảm bảo rằng, nhà nước không chi tiền cho hạng mục mà nhà trường dự định thu. Không nhất thiết 100% số đại biểu dự hội nghị tự nguyện, tán thành, nhưng cũng phải xấp xỉ tuyệt đại đa số đại biểu biểu quyết đồng ý hạng mục thu và định mức thu. Xin lưu ý quan hệ giữa nhà trường và phụ huynh là quan hệ rất tế nhị và đặc biệt, tuy họ đồng ý đấy nhưng chưa chắc xuất phát từ sự chân thành hay thoái mái phải nộp tiền.

➢ Cách thu phải công khai và không cào bằng. Thành lập Ban quản lý Quỹ của phụ huynh do Trưởng ban phụ huynh đứng đầu và có đại diện Ban giám hiệu hay Công đoàn trường tham gia. Chế độ hạnh toán thu chi Quỹ theo quy định của tài chính, kế toán. Hội phụ huynh của lớp là tổ chức của cha mẹ học sinh nhưng Hiệu trưởng phải có trách nhiệm quản lý và giám giám sát quá trình hoạt động của Hội. Không để Hội tự thành lập Quỹ cũng như tự vận động kinh phí, tự quyết định hạng mục chi, mức chi kinh phí của Quỹ. Thuyết phục các mạnh thường quân, những phụ huynh kinh tế khá giả đóng tiền thay những phụ huynh có khó khăn và có chế độ miễn thu cho một số phụ huynh gia cảnh quá đặc biệt.

➢ Giải ngân tiền thu cần minh bạch. Giải ngân theo đúng hạng mục và mức chi như đã được thống nhất trong bước mục đích thu. Công khai các đơn vị tham gia giải ngân và nhất thiết phải đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh và minh bạch trong suốt quá trình thực hiện giải ngân. Vấn đề bảo hành, chất lượng hàng hóa và công trình cần được đánh giá, nghiệm thu của đại diện tập thể nhà trường và toàn thể phụ huynh học sinh.Thiết nghĩ với một cách làm rõ ràng cùng với tấm lòng trong sáng của những aitham gia hoạt động thu, chi Quỹ hội, thì chắc chắn sẽ được nhà trường ghi công, lớp trẻ sẽ nhớ mãi công đóng góp của thế hệ cha anh các em.

Đặng Tự Ân