Hiện mới có khoảng 25 tỉnh/TP tổ chức cho học sinh học trực tiếp còn gần 40 tỉnh, TP dạy học trực tuyến hoặc có kết hợp hình thức dạy trực tuyến, trực tiếp và qua truyền hình. Do dịch bệnh kéo dài, nhiều địa phương học sinh phải ở nhà quá lâu không được tới trường, có nơi tới 6 tháng. Do vậy, việc xây dựng kế hoạch, chuẩn bị những nội dung cốt yếu để triển khai các hoạt động dạy học có hiệu quả khi học sinh trở lại trường là vô cùng quan trọng.

ĐẶNG TỰ ÂN – NGUYÊN VỤ TRƯỞNG VỤ GIÁO DỤC TIỂU HỌC (BỘ GD&ĐT)

An toàn trường học là nhiệm vụ hàng đầu

Khi trường học “mở cửa” trở lại, tất cả cán bộ, giáo viên, người lao động và học sinh cần được bảo đảm an toàn về sức khỏe thân thể và tính mạng cao nhất. Thực hiên triệt để nguyên tắc 5K và tổ chức tiêm vaccine cho hầu hết mọi thành viên trong trường là giải pháp căn cơ để giữ an toàn tốt nhất cho trường học.

Theo đó, nhà trường cần kết hợp chặt chẽ với các cơ sở y tế địa phương để tiến hành vệ sinh, khử khuẩn trường lớp, khu vệ sinh và phát hiện sớm những cán bộ, giáo viên và học sinh có nguy cơ nhiễm dịch.

Mỗi trường xây dựng quy tắc ứng xử riêng để phòng dịch Covid-19 trong môi trường học đường. Quy tắc được phổ biến rộng rãi trong toàn trường và tới cha mẹ học sinh để cùng thống nhất thực hiện. Quy tắc thể hiện dưới dạng một quy trình ngắn gọn, dễ thực hiện, bao gồm những quy định về hành vi cá nhân và hoạt động nhà trường phù hợp với các khung giờ hoạt động cố định trong trường. Mọi người tới trường phải đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng hoặc nước sát khuẩn.

Công tác vệ sinh, khử khuẩn trường lớp được các cơ sở giáo dục thực hiện nghiêm túc, đúng quy định

Học sinh cũng cần xúc nước muối hầu họng trước khi tới trường và khi tan trường; kiểm tra thân nhiệt khi qua cổng trường hay trên ôtô đưa đón; hạn chế ra khỏi trường lớp đang trong giờ học; giãn cách khi ngồi học hay khi tiếp xúc, tương tác giữa các thành viên trong trường. Nhà trường, giáo viên không tổ chức hoạt động sinh hoạt tập thể trong trường hay trải nghiệm ngoài trường; có chế độ giám sát riêng về vệ sinh phòng dịch với đội ngũ nuôi dưỡng, bảo vệ và những người thường xuyên tiếp xúc với nhiều đối tượng khác nhau trong trường; trang bị đầy đủ cơ sở vật chất cho phòng y tế tại trường để phối hợp, xử lý kịp thời cá nhân có biểu hiện nghi nhiễm.

Nhà trường cũng cần xây dựng kế hoạch cho học sinh trở lại trường theo phương châm tiếp cận “giãn cách từng bước và an toàn”; ưu tiên học sinh lớp lớn, học sinh cuối cấp đi học trước. Trường có thể học tập trung nhiều nhất 3 buổi một tuần, còn lại kết hợp với học trực tuyến. Sỹ số học sinh mỗi lớp cần giảm đi ít nhất một nửa; cần quan sát, lắng nghe thực tế và tuân thủ chỉ đạo của Chính phủ để điều chỉnh kịp thời hoạt động nhà trường dần trở lại trạng thái dạy học bình thường trên cơ sở phân loại vùng an toàn dịch bệnh.

Xây dựng nội dung chưa từng có trong chương trình

Hoạt động đầu tiên – bài học mở đầu là giúp giáo viên, học sinh vượt qua các khó khăn, rào cản tâm lý bởi ảnh hưởng dịch bệnh; từ đó khởi động, mau chóng lấy lại trạng thái học tập tốt nhất.

Thầy cô không thể xem thường tình trạng học sinh không được tới trường bởi hầu hết học sinh đều bị sang chấn tâm lý. Xa bạn bè, xa trường lớp, không được đến các câu lạc bộ thể chất và nghệ thuật là những trải nghiệm đặc biệt và khó khăn nhất mà trẻ gặp phải. Học sinh không hoạt động tập thể, không giao tiếp trực tiếp; mất kết nối với bạn bè, thầy cô và xã hội. Các thầy cô cần tương tác thường xuyên, ân cần, chân thành và gần gũi với các em đong đầy tình thương nhiều hơn. Nhà trường tổ chức tư vấn, hỗ trợ tâm lý cho tất cả học sinh vào những ngày đầu tiên khi các em tới trường.

Đại dịch Covid-19 tuy nguy hiểm nhưng lại là thời cơ để nhà trường xây dựng được các bài học thực tế sống động, các chuyên đề giáo dục về giá trị sống, kỹ năng sống phong phú cho học sinh. Học sinh có thể được thảo luận các chủ đề về virus và dịch bệnh Covid-19: Tác động của nó tới xã hội, kinh tế của mỗi quốc gia, toàn cầu; đại dịch đã thay đổi thế giới ở nhiều mặt; xã hội được kết nối chặt chẽ để chống dịch; xây dựng mạng lưới y tế toàn dân rộng rãi nhằm ứng phó dịch bệnh kịp thời; công nghiệp dược phẩm quan trọng hơn bao giờ hết; an ninh lương thực được đặt lên hàng đầu…

Bên cạnh đó, những quan niệm mới về giá trị sống: “Ở nhà là yêu nước”; “Hãy giãn cách xã hội và liên kết gia đình”; những hành động “Tình dân tộc, nghĩa đồng bào”; tấm gương các y bác sĩ, các chiến sĩ bộ đội, công an trên tuyến đầu chống dịch; những việc làm tự nguyện, đầy lòng trắc ẩn, cảm thông với nghĩa “nhường cơm sẻ áo”; các máy “ATM gạo”, “Siêu thị 0 đồng”… nên được giáo viên tổ chức sưu tầm, lồng ghép vào bài học trong giờ chính khóa một cách phù hợp.

Nhà trường cũng có thể hướng dẫn các em được nói, được viết thu hoạch sâu sắc nhất của bản thân trong những ngày tạm nghỉ học phòng dịch Covid-19. Nội dung thu hoạch có thể là cảm nghĩ về gia đình, xã hội; đặc biệt về tình cảm, đầm ấm trong gia đình, sự quan tâm, sẻ chia cùng cộng đồng cũng như những thay đổi, phát triển và lớn lên của bản thân mỗi học sinh.

Linh hoạt trong tổ chức dạy học

Kế hoạch hoạt động chuyên môn và kế hoạch dạy học của nhà trường cần hết sức linh hoạt, phụ thuộc theo từng lớp, từng trường và cấp học; không thể vì học sinh nghỉ học quá lâu mà nay chỉ đạo dạy học duy ý chí, cứng nhắc, gây áp lực lên giáo viên và học sinh.

Mỗi trường phải tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng chất lượng học tập của học sinh trong thời gian học sinh nghỉ học ở nhà. Từ đó, xây dựng kế hoạch dạy học chi tiết cho từng lớp và toàn trường. Tùy mức độ, khả năng học tập của học, nhà trường tổ chức học bù, phụ đạo hay ôn tập phù hợp nhất với học sinh ở các mức độ khác nhau; tuyệt đối không để học sinh vì nghỉ học mà thiếu hụt kiến thức so với các học sinh khác trong cùng một lớp, một trường.

Kế hoạch hoạt động chuyên môn và kế hoạch dạy học của nhà trường cần hết sức linh hoạt

Các tổ chuyên môn trong trường được thảo luận để hiểu biết sâu sắc hướng dẫn thực hiện các biện pháp dạy và học theo Công văn 4808/BGDĐT, ngày 21/10/2021 của Bộ GD&ĐT. Trong đó nhấn mạnh tổ chức đánh giá quá trình học tập, rèn luyện của học sinh bằng các phương pháp, kĩ thuật, công cụ khác nhau, phù hợp với tình hình thực tế và theo quy định của Bộ GD&ĐT; không kiểm tra giữa kỳ mà chỉ kiểm tra định kỳ cuối kỳ cho học sinh lớp 1 và lớp 2.

Bên cạnh đó, nhà trường không tổ chức dạy học và kiểm tra, đánh giá vào các bài hoặc nội dung, yêu cầu đã được giảm tải; các bài không dạy hoặc đã chuyển thành đọc thêm, tự chọn, tự học; tổ chức dạy học các môn tự chọn một cách phù hợp; ưu tiên thời gian tối đa tổ chức dạy học các môn học bắt buộc theo chương trình quốc gia.

Mục tiêu lớn nhất cho các nhà trường là phát huy tính tự chủ, sáng tạo của cán bộ, giáo viên để sớm đưa hoạt động nhà trường về trạng thái cân bằng, phù hợp với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19.